ks. prof. Daniel Brzeziński

Członek Towarzystwa Naukowego Płockiego od 2006 roku, od kwietnia 2018 roku wiceprezes TNP, przewodniczący Komisji Badań Naukowych, odpowiedzialny za działalność naukową, Bibliotekę im. Zielińskich oraz Proseminarium Naukowe TNP.

Profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, kierownik Katedry Teologii Praktycznej UMK, w latach 2012-2020 senator UMK, w latach 2015-2018 profesor w Papieskim Instytucie Liturgicznym św. Anzelma w Rzymie, doktor habilitowany nauk teologicznych, doktor liturgiki.

Urodził się 22 czerwca 1966 roku w Nowym Dworze Mazowieckim. Jest absolwentem Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku (1984–1990), Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1989–1990), Papieskiego Instytutu Liturgicznego św. Anzelma w Rzymie (1990–1995) oraz Instytutu Sacrum Ministerium Kongregacji ds. Duchowieństwa (1994–1995).

Prezbiter Diecezji Płockiej. Święcenia prezbiteratu przyjął 9 czerwca 1990 roku w płockiej bazylice katedralnej.

Przewodniczący Komisji Liturgicznej Diecezji Płockiej, przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów 43. Synodu Diecezji Płockiej, cenzor kościelny, przewodniczący Zespołu Redakcyjnego „Kalendarza Liturgicznego Diecezji Płockiej”, przewodniczący Zespołu Redakcyjnego „Jubileuszowej Księgi Diecezji Płockiej (1075–2025)”, kustosz Kapituły Katedralnej Płockiej, członek Towarzystwa Naukowego w Toruniu, zastępca kierownika Oddziału w Toruniu Polskiego Towarzystwa Teologicznego, członek honorowy Średzkiego Towarzystwa Naukowo-Kulturalnego, członek Zespołu w Polsce ds. AVEPRO (Agenzia della Santa Sede per la Valutazione e la Promozione della Qualità delle Università e Facoltà Ecclesiastiche), przewodniczący Sekcji Wykładowców Liturgiki na Wydziałach Teologicznych i w Wyższych Seminariach Duchownych przy Konferencji Episkopatu Polski oraz Stowarzyszenia Liturgistów Polskich.

Redaktor naczelny czasopisma „Teologia i Człowiek”, członek Rady Naukowej i redaktor tematyczny czasopisma „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego”, członek rad naukowych międzynarodowych serii wydawniczych „Veritatem Inquirere” oraz „Fontes Scrutari”.

Odznaczony godnością prałata papieskiego (2006), tytułem kanonika (1999), godnością kanonika honorowego Kapituły Katedralnej Płockiej (2001) oraz kanonika gremialnego Kapituły Katedralnej Płockiej (2005), medalem „Zasłużony dla Powiatu Płockiego” (2002), medalem „Zasłużony dla katechizacji w Diecezji Płockiej” (2005), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2016), Srebrnym (2005) i Złotym Krzyżem Zasługi (2022).

W pracy naukowo-badawczej ks. prof. Daniela Brzezińskiego można wyodrębnić kilka zasadniczych kierunków. Są nimi przede wszystkim: heortologia, liturgika fundamentalna, historia liturgii (zwłaszcza w epoce patrystycznej i w średniowieczu), liturgia i katecheza, związki liturgii z architekturą i ochroną zabytków, rubrycystyka liturgiczna.

Ks. prof. Daniel Brzeziński jest autorem blisko 250 publikacji, głównie z historii i teologii liturgii.

Wykaz ważniejszych publikacji naukowych ks. prof. Daniela Brzezińskiego:

•          Liturgia jako ostatni ziemski etap historii zbawienia, „Studia Płockie” 27(1999), s. 37–41.

•          W poszukiwaniu teologicznego sensu liturgii. Refleksje na 2000-lecie chrześcijaństwa, „Studia Płockie” 28(2000), s. 37–48.

•          Ukształtowanie i wyposażenie kościoła w odnowionym rycie rzymskim. Aspekt liturgiczno-prawny, „Studia Płockie” 29(2001), s. 87–99.

•          La storia antica e medievale delle odierne processioni nella celebrazione eucaristica romana, „Acta Mediaevalia”, t. 15, 2002, s. 347–374.

•          Kult Najświętszej Maryi Panny w „Bogurodzicy” – najcenniejszym zabytku polskiej średniowiecznej pieśni religijnej, „Studia Płockie” 31(2003), s. 67–79.

•          Żuromińska Pani. 300 lat kultu łaskami słynącego Obrazu Matki Bożej w Żurominie (1704–2004), Płock 2004, ss. 88.

•          Le origini antiche e medievali delle processioni nel quadro dell’anno liturgico romano, „Acta Mediaevalia”, t. 17, 2004, s. 49–81.

•          Matka kościołów Mazowsza. Przebudowa prezbiterium kościoła katedralnego w Płocku w 100-lecie rekonsekracji katedry (1903–2003), „Studia Płockie” 32(2004), s. 27–50.

•          Zapiski liturgiczne w kodeksie Biblii Płockiej z XII wieku. Studium źródłoznawcze i edycja tekstu, Płock 2005, ss. 48 (także w: „Acta Mediaevalia”, t. 18, 2005, s. 137–153; t. 20, s. 265–276).

•          Sztuka sprawowania i przewodniczenia Eucharystii, w: J. Kochański, B. D. Kwiatkowski, M. Milewski (red.), Eucharystia w życiu Kościoła. Materiały z „Płockich Dni Pastoralnych” 30–31 marca 2005 r., Płock 2005, s. 33–53 (także w: „Toruńskie Wiadomości Kościelne” 14/2005/, nr 1–2, s. 234–251).

•          Źródła „teologii misterium” Odona Casela, w: K. Konecki (red.), Laudate Dominum. Księdzu Profesorowi Jerzemu Stefańskiemu z okazji 65-lecia urodzin i 40-lecia kapłaństwa, Gniezno 2005, s. 385–400.

•          Katechetyczny wymiar roku kościelnego, w: R. Czekalski (red.), Katecheza w Kościele i dla Kościoła, Płock 2006, s. 323–328.

•          Il culto dei santi nella pietà popolare. Verso una sintesi teologico-liturgica, „Teologia i Człowiek” 7–8(2006), s. 43–56.

•          Paschalne tradycje pierwotnego Kościoła. Geneza, chronologia, kontrowersje, sens teologiczny, w: A. Nowicki (red.), In fide et dilectione. Księga pamiątkowa dedykowana Jego Ekscelencji Księdzu Biskupowi Andrzejowi Wojciechowi Suskiemu, Pierwszemu Biskupowi Toruńskiemu, w dwudziestą rocznicę przyjęcia sakry biskupiej i sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Toruń 2006, s. 21–38.

•          Procesje w liturgii chrześcijańskiej. Geneza, teologia, duszpasterstwo, „Anamnesis” 48(2007), nr 1, s. 62–71.

•          „Sacratissimum triduum crucifixi, sepulti, suscitati”. Wokół teologicznego sensu Triduum Paschalnego, w: J. Nowak (red.), Confitemini Domino, quoniam bonus. Księga pamiątkowa dedykowana śp. księdzu profesorowi Adamowi Durakowi SDB (1949–2005), Warszawa 2007, s. 275–283.

•          Stolica Apostolska i kardynał Joseph Ratzinger wobec teologii wyzwolenia. Refleksje wokół watykańskich instrukcji z roku 1984 i 1986, „Studia Theologica Varsaviensia” 45(2007), nr 2, s. 97–108.

•          Niedziela Palmowa Męki Pańskiej: tradycje i współczesność, „Studia Płockie” 35(2007), s. 53–59.

•          Koncepcja roku kościelnego w nauczaniu błogosławionego arcybiskupa Antoniego Juliana Nowowiejskiego, „Studia Płockie” 36(2008), s. 69–77.

•          Rzymska liturgia stacyjna: odnowiona szansa pastoralna?, w: S. Szczepaniec (red.), Introibo ad altare Dei. Księdzu Profesorowi Stefanowi Koperkowi CR z okazji 70-lecia urodzin i 45-lecia kapłaństwa, Kraków 2008 (= Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie, Wydział Teologiczny, Studia, t. 16), s. 133–141.

•          Polityczny, ekonomiczny, społeczny i religijny kontekst latynoamerykańskiej teologii wyzwolenia, „Teologia i Człowiek” 11(2008), s. 159–184.

•          „Liturgia” i „nie-liturgia”: w poszukiwaniu kryteriów klasyfikacji, „Liturgia Sacra” 31(2008), nr 1, s. 69–82.

•          Publiczna modlitwa Kościoła w starożytności chrześcijańskiej, w: H. Sobeczko (red.), Mirabile laudis canticum. Liturgia godzin: dzieje i teologia. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Biskupowi Stefanowi Cichemu, Biskupowi Legnickiemu, przewodniczącemu Komisji do spraw Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski, Opole 2008 (= seria: Opolska Biblioteka Teologiczna, t. 104), s. 65–90.

•          Błogosławieństwa w Katechizmie Kościoła Katolickiego. Aspekt teologiczno-liturgiczny, „Ateneum Kapłańskie” 152(2008), nr 3, s. 446–456.

•          Znaczenie błogosławienia osób w świetle Katechizmu Kościoła Katolickiego i „Obrzędów błogosławieństw”, „Anamnesis” 57(2009), nr 2, s. 87–93.

•          Katechumenalny i mistagogiczny charakter roku liturgicznego. Historia i teraźniejszość, „Studia Theologica Varsaviensia” 47(2009), nr 1, s. 23–43.

•          Duszpasterstwo pokuty i pojednania w świetle Adhortacji Apostolskiej Jana Pawła II „Reconciliatio et paenitentia”, w: E. Mateja, R. Pierskała (red.), Wezwani do nawrócenia. Z teologii pokuty i pojednania. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Helmutowi Sobeczce z okazji 70. rocznicy urodzin i 45-lecia pracy naukowo-dydaktycznej, Opole 2009 (= seria: Opolska Biblioteka Teologiczna, t. 114), s. 319–333.

•          Posługa stałego akolity i stałego lektora w Polsce w świetle Instrukcji Episkopatu Polski w sprawie udzielania posługi lektora i akolity świeckim mężczyznom (2007) oraz Dyrektorium Duszpasterstwa Służby Liturgicznej (2008), w: M. Olczyk, W. Radecki (red.), Memoriale Domini. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Jerzemu Stefańskiemu w 70. rocznicę urodzin, Gniezno 2010, s. 45–60.

•          „Chrystus wczoraj i dziś, i na wieki”. Anamnetyczny wymiar roku liturgicznego, Toruń 2010, ss. 639.

•          Sakramentalność słowa Bożego w świetle Adhortacji Apostolskiej Benedykta XVI „Verbum Domini”, „Liturgia Sacra” 17(2011), nr 1, s. 15–23.

•          Eschatologiczny wymiar roku liturgicznego, w: J. Nowak (red.), Misterium Chrystusa w roku liturgicznym. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Bogusławowi Nadolskiemu TChr z okazji 55-lecia święceń kapłańskich i 50-lecia pracy naukowej, Poznań 2012, s. 125–134.

•          Rok liturgiczny jako anamneza Misterium Chrystusa w świetle Konstytucji o Liturgii świętej Soboru Watykańskiego II oraz Katechizmu Kościoła katolickiego, „Studia Redemptorystowskie” 10(2012), s. 277–287.

•          Sakramentalny charakter roku liturgicznego w ujęciu Piusa Parscha, w: J. Kumala (red.), Victimae Paschali laudes. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Doktorowi Marianowi Pisarzakowi MIC w 75. rocznicę urodzin, Licheń Stary 2012, s. 359–371.

•          Tajemnica Wcielenia Słowa jako źródło sakramentalności słowa Bożego w nauczaniu Benedykta XVI, w: H. Słotwińska, L. Pintal, M. Wyrostkiewicz (red.), Omnia transuerunt – Caritas manet. Księga Jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Władysławowi Głowie w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Lublin 2012, s. 791–800.

•          „Szczyt i źródło” (KL 10). Sobór Watykański II i odnowa liturgii rzymskiej, w: M. Białkowski (red.), Studia Soborowe. Historia i nauczanie Vaticanum II, Toruń 2013, s. 349–369.

•          Liturgia chrześcijańska jako celebracja wiary. Refleksja na marginesie Listu Apostolskiego Benedykta XVI „Porta Fidei” ogłaszającego Rok Wiary, „Ateneum Kapłańskie” 160(2013), nr 3, s. 438–451.

•          Filozoficzne inspiracje teologii wyzwolenia Gustavo Gutierreza, „Warszawskie Studia Pastoralne” 18(2013), s. 53–74 (także na platformie cyfrowej w języku angielskim: Philosophical inspirations of Gustavo Gutierrez’s liberation theology).

•          Aula liturgiczna: ku ponownemu odkrywaniu teologiczno-liturgicznego sensu, „Teologia i Człowiek” 23(2013), nr 3, s. 137–148.

•          Architektura Biblią inspirowana. Lektura teologiczno-biblijnego wymiaru świątyni chrześcijańskiej, „Ateneum Kapłańskie” 163(2014), nr 2, s. 215–231.

•          Rok liturgiczny celebracją i szkołą wiary, „Studia Liturgiczne” 10(2014), s. 53–69.

•          Liturgia chrześcijańska celebracją Misterium Chrystusa in sacramento w świetle źródeł liturgiczno-patrystycznych, w: B. Migut Z. Głowacki, W. Pałęcki (red.), Quod itaque Redemptoris nostri conspicuum fuit, in sacramenta transivit. Sakramenty w Misterium Kościoła. Księga dedykowana Księdzu Profesorowi Czesławowi Krakowiakowi z okazji siedemdziesiątych urodzin, Lublin 2014, s. 59–68.

•          Odnowa liturgii rzymskiej po II Soborze Watykańskim w świetle listów apostolskich „Vicesimus quintus annus” oraz „Spiritus et Sponsa” Jana Pawła II, w: M. Białkowski (red.), Studia Soborowe. Historia i recepcja Vaticanum II, Toruń 2014, s. 745–763.

•          Liturgia skarbem Kościoła. Historiozbawczy wymiar liturgii chrześcijańskiej, w: M. Chojnacki, J. Morawa, A. A. Napiórkowski (red.), O bogactwach Kościoła, Kraków 2014 (= Cracoviensis Cogitatio Ecclesialis, t. 6), s. 13–25.

•          Wiara i jej celebracja w kulturze. Systematyzacja pojęć, „Teologia i Człowiek” 27(2014), nr 3, s. 11–20.

•          Chrzcielny wymiar roku liturgicznego: od starożytności chrześcijańskiej do czasów nowożytnych i współczesnych, w: A. M. Wyrwa, J. Górecki (red.), Teologia i liturgia chrztu od starożytności chrześcijańskiej do czasów nowożytnych, Poznań 2015 (= seria: Wielkopolska kolebką państwa polskiego – 1050. rocznica chrztu Polski, t. 2) s. 79–105.

•          Liturgia i chrześcijańska miłość. Refleksje na marginesie encykliki Benedykta XVI „Deus caritas est”, w: W. Łużyński (red.), „Bóg jest Miłością”. Komentarz do encykliki Benedykta XVI, Toruń 2015 (= Scripta Theologica Thoruniensia, t. 39), s. 125–133.

•          Wokół teologicznego sensu liturgii: przełamywanie stereotypów, „Teologiczne Studia Siedleckie” 12(2015), s. 267–280.

•          The Notion of Myth in History, Ethnology and Phenomenology of Religion, „Teologia i Człowiek” 32(2015), nr 4, s. 13–26.

•          „Chrystus wczoraj i dziś, i na wieki”. Anamnetyczny wymiar roku liturgicznego, wyd. drugie poprawione i uzupełnione, Toruń 2015, ss. 675.

•          Liturgiczny „kairos” czasem eschatycznej nadziei i jej wypełnienia, w: K. Filipowicz (red.), „Chlubimy się nadzieją chwały Bożej” (Rz 5, 2), Warszawa 2016, s. 117–129.

•          Udział św. Józefa w zbawczych planach Boga w świetle Adhortacji Apostolskiej „Redemptoris Custos”, „Studia Liturgiczne” 12(2016), s. 13–22.

•          Procesja do źródła chrzcielnego w Wigilię Paschalną w liturgii rzymskiej: od starożytności do soboru trydenckiego i czasów współczesnych, w: A. M. Wyrwa (red.), Miejsca chrztów, urządzenia baptyzmalne i ceremoniał chrzcielny od starożytności chrześcijańskiej do soboru trydenckiego, Poznań–Dziekanowice 2016 (= seria: Wielkopolska kolebką państwa polskiego – 1050. rocznica chrztu Polski, t. 3), s. 203–219.

•          Błogosławiony abp Antoni Julian Nowowiejski – pionier ruchu liturgicznego w Polsce. W 75. rocznicę męczeńskiej śmierci, „Liturgia Sacra” 22(2016), nr 2, s. 455–473.

•          Processions in Christian Liturgy: origin, theology and ministry, „Roczniki Teologiczne” 64(2017), nr 8, s. 5–19.

•          „Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych” – księga wciąż nie odkryta, „Łódzkie Studia Teologiczne” 26(2017), nr 2, s. 123–134.

•          Średniowieczna płocka liturgia katedralna na podstawie Biblii Płockiej z XII wieku, Płock 2017, ss. 200.

•          Liturgia w kluczu genetyki: analogie formalne, „Liturgia Sacra” 24(2018), nr 1, s. 17–31.

•          Ars celebrandi Eucharystii jako mistagogia liturgiczna , „Studia liturgiczne” 14(2018), s. 21–35.

•          Prawo w liturgii: między duchem i literą, w: D. Kwiatkowski (red.), Zbawczy dialog z Bogiem w liturgicznych znakach), Poznań 2018 (=Colloquia disputationes, t. 43), s. 45–56.

•          Mszał jako księga liturgiczna: geneza i ewolucja , „Liturgia i Człowiek” 44(2018), nr 4, s. 57–77.

•          Benedykt XVI i liturgia, Płock 2018, ss. 432 (współredaktor).

•          Rytualizacja mitu w starożytnych religiach misterycznych: ku zrozumieniu liturgii chrześcijańskiej, „Studia Włocławskie” 21 (2019), s. 565–583.

•          Human Dimension of the Christian Liturgy, „Teologia i Człowiek” 48 (2019), nr 4, s. 71–89.

•          Zbiory Specjalne Towarzystwa Naukowego Płockiego, red. Z. Kruszewski, D. Brzeziński, t. 1: Najstarsze manuskrypty (IX–XVIII w.) i inkunabuły, Płock 2019, ss. 289.

•          Działalność ks. Ireneusza Mroczkowskiego w Towarzystwie Naukowym Płockim, w: A. Derdziuk, W. Kućko (red.), Dyscyplina rozumu i uczciwość serca. Ks. Ireneusza Mroczkowskiego (1949–2020) sposób uprawiania teologii moralnej, Lublin 2020 (=Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Prace Wydziału Teologii, t. 210), s. 95–103..

•          Między sacrum a profanum. Granice ludzkiej ingerencji w liturgię, w: D. Kwiatkowski (red.), Obecność sacrum i profanum w liturgii Kościoła – korzyści i zagrożenia, Poznań 2020 (=Colloquia disputationes, t. 53), s. 31–49.

•          Życie i działalność naukowo-dydaktyczna ks. prof. dr. hab. Krzysztofa Koneckiego, „Teologia i Człowiek” 50 (2020), nr 2, s. 13–26.

•          The Salvific Dimension of Time in the Christian Liturgy, „Verbum Vitae” 38 (2020), nr 1, s. 329–351.

•          Liturgia chrześcijańska a nabożeństwo. Próba definicji i klasyfikacji, w: W. Przyczyna, A. Sieradzka-Mruk (red.), Nabożeństwo chrześcijańskie. Pojęcie – gatunki – język, Tarnów 2021, s. 9–30.

•          Liturgical anamnesis as an element of the euchology of the Mass, „Teologia i Człowiek” 55 (2021), nr 3, s. 23–36..

•          Filozoficzna nauka o znakach jako pośrednikach ludzkiego poznania a znakowy charakter liturgii, „Teologia i Człowiek” 56 (2021), nr 4, s. 45–60 (współautor).

•          La lingua corrente nella liturgia: tra passato e futuro, w: G. Zaccaria (red.), Messale Romano. Tradizione, traduzione, teologia, Roma 2022 (=Biblioteca di Iniziazione alla Liturgia, t. 10), s. 61–83.